चालू घडामोडी : ३० एप्रिल

इस्रोची ‘दक्षिण आशिया उपग्रह’ योजना

  • भारतीय अंतराळ संशोधन संघटना म्हणजे इस्रो ‘दक्षिण आशिया उपग्रह’ प्रक्षेपणाची योजना आखत आहे.
  • याद्वारे भारत दक्षिण आशियाई देशांसाठी ४५० कोटी रुपयांच्या एका विशेष योजनेद्वारे ‘स्ट्रेटोस्फेरिक डिप्लोमसी’ स्वीकारत आहे.
  • भारत या आठवड्यात ‘दक्षिण आशिया उपग्रह’च्या माध्यमातून आपल्या शेजारी देशांना एक उपग्रह भेट म्हणून देणार आहेत. या योजनेत भारताशेजारील एकाही देशाला खर्च करावा लागणार नाही.   
  • येत्या ५ मे रोजी इस्रो श्रीहरिकोटामधून ‘नॉटी बॉय’ या ११व्या मोहिमेचे प्रक्षेपण करणार आहे. हा उपग्रह शांतीसंदेश घेऊन जाणार आहे.
  • या दक्षिण आशिया उपग्रहाचे प्रक्षेपण करणाऱ्या रॉकेटचे वजन ४१२ टन तर लांबी ५० मीटर आहे. या उपग्रहाचे वजन २२३० किलो आहे.
  • हा उपग्रह बनवण्यासाठी इस्रोला जवळपास ३ वर्षे लागली. तर याच्या बनावटीचा खर्च २३५ कोटी रुपये एवढा आहे. 
  • या उपग्रहाच्या मदतीने अवकाशावर आधारित तंत्रज्ञान अधिक चांगल्या पद्धतीने वापरण्यासाठी उपयोग होणार आहे.
  • या उपग्रहाच्या माध्यमातून टेलीकम्युनिकेशन्स आणि प्रसारणासंदर्भातल्या सेवा उदाहरणार्थ टीव्ही, डीटीएच, टेलीएज्युकेशन, टेलीमेडिसीन आणि आपत्कालीन व्यवस्थापन यांसारख्या सेवांमध्ये सहकार्य मिळणार आहे.
  • सार्क देशांपैकी नेपाळ, भूतान, मालदीव, बांगलादेश आणि श्रीलंका या देशांनी या मोहिमेत सहभागी होण्यास सहमती दर्शवली आहे.
  • मात्र भारताचा शेजारी देश पाकिस्तान या मोहिमेत सहभागी नसेल. त्यामुळे पाकिस्तान वगळता दक्षिण आशियातील इतर सर्व देशांना, या मोहिमेचा लाभ मिळणार आहे.
  • पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मन की बात या कार्यक्रमाच्या ३१व्या भागात या योजनेचा उल्लेख केला होता. त्यांनी याला दक्षिण आशियात ‘सबका साथ सबका विकास’ असे म्हटले आहे.

५४वे राज्य चित्रपट पुरस्कार

  • ३० एप्रिल रोजी ५४व्या राज्य चित्रपट पुरस्कारांची घोषणा करण्यात आली आहे. या पुरस्कारांवर दशक्रिया सिनेमाने आपली छाप पाडली आहे. 
  • यावेळी ‘दशक्रिया’ सिनेमाने सर्वोत्कृष्ट पटकथेचा पुरस्कारासहीत अनेक पुरस्कार पटकावले आहेत.
 पुरस्कारांची यादी 
  • सर्वोत्कृष्ट पटकथा: संजय कृष्णाजी पाटील (दशक्रिया)
  • सर्वोत्कृष्ट संगीत: अमितराज  (दशक्रिया)
  • उत्कृष्ट बालकलाकार: आर्य आढाव (दशक्रिया) व ओंकार घाडी (कासव)
  • सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायक : स्वप्नील (दशक्रिया)
  • उत्कृष्ट कलादिग्दर्शन: बबन अडागळे (एक अलबेला) व अमन विधाते (डॉ.रखमाबाई राऊत)
  • उत्कृष्ट छाया लेखन: अमलेंदू चौधरी (सायकल)
  • उत्कृष्ट संकलन: महंतेश्वर भोसगे (फुंतरु) व अनिलगांधी (माचीवरला बुधा)
  • उत्कृष्टध्वनी मुद्रण: महावीर साबण्णावर (दशक्रिया)
  • उत्कृष्टध्वनी संयोजन: सुभाष साहू (डॉ.रखमाबाई राऊत)
  • उत्कृष्ट वेशभूषा: पोर्णिमा ओक (डॉ.रखमाबाई राऊत)
  • उत्कृष्ट रंगभूषा: विद्याधर भट्टे (एक अलबेला)

चीन आणि ब्रिटन दरम्यान थेट रेल्वसेवा सुरु

  • चीनला थेट ब्रिटनशी जोडणारी पहिली मालवाहू रेल्वे गाडी १२,००० किमी प्रवास पूर्ण करून २९ एप्रिल रोजी चीनच्या यिवु शहरात येऊन पोहोचली.
  • चीन आणि ब्रिटनमध्ये व्यापारी संबंध बळकट करण्यासाठी दोन्ही देशांमध्ये ही थेट रेल्वसेवा सुरु झाली आहे.
  • ब्रिटनहून आलेल्या या ट्रेनमध्ये व्हिस्की, लहान मुलांचे दूध, औषधे आणि मशिनरी असे साहित्य आहे. १० एप्रिलला ही ट्रेन लंडनहून निघाली.
  • फ्रान्स, बेल्जियम, जर्मनी, पोलंड, बेलारुस, रशिया आणि कझाकस्तान या देशांचा प्रवास करुन २० दिवसांनी ही ट्रेन यिवूमध्ये दाखल झाली. 
  • चीन रेल्वे कॉर्पोरेशनने ब्रिटन ते चीन हे अंतर कापण्यासाठी १८ दिवसाचा वेळ ठरवला होता. पण त्यापेक्षा दोन दिवस जास्त लागले. 
  • आयात-निर्यातीसाठी रेल्वेमार्ग हा हवाई मार्गापेक्षा स्वस्त आहे तसेच समुद्र मार्गापेक्षा वेगवान आहे. सागरी मार्गापेक्षा रेल्वेने महिन्याभराचा वेळ वाचतो.
  • हा जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वाधिक लांबीच्या रेल्वेमार्ग रशियातील ट्रान्स सायबेरियन रेल्वेपेक्षा लांब असला, तरी २०१४साली सुरू झालेल्या चीन-माद्रिद मार्गापेक्षा सुमारे १ हजार किलोमीटरने कमी आहे.
  • आधुनिक काळातील ‘सिल्क रोड’ मार्गाने पश्चिम युरोपसोबतचे व्यापारी संबंध मजबूत करण्याच्या चीनच्या मोहिमेतील हा सर्वात अलीकडचा प्रयत्न आहे.
  • चीनने २०१३पासून ‘वन बेल्ट, वन रोड’ हे धोरण अवलंबले असून या धोरणातंर्गत दुसऱ्या देशांपर्यंत रेल्वेमार्गाने पोहोचण्याचे चीनचे लक्ष्य आहे.
 प्राचीन सिल्क रोड (खुष्कीचा मार्ग) 
  • सुमारे हजार वर्षांपूर्वी भारत आणि चीन या दोन सशक्त अर्थव्यवस्था होत्या. त्यांचा व्यापार सातासमुद्रांच्या पलिकडे युरोप आणि आफ्रिकेतील देशांशी व्हायचा.
  • त्यात रेशमाचा व्यापार मोठ्या प्रमाणावर चाले. सागरी वाहतूक आणि रस्ता म्हणजेच खुश्कीच्या मार्गाने हा व्यापार व्हायचा.
  • व्यापाऱ्यांचे काफिले त्या काळी ज्या रस्तामार्गाने जात ते मार्ग प्राचीन ‘सिल्क रोड’ म्हणून ओळखले जातात. विविध युरोपीय देशांपर्यंतची रेल्वेने थेट मालवाहतूक हा त्याचाच एक भाग आहे.

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा