चालू घडामोडी : २५ मे

राष्ट्रीय मागासवर्ग आयोगाच्या अध्यक्षपदी गयारुल हसन

  • गेले दोन महिने एकही सदस्य नसलेल्या राष्ट्रीय मागासवर्ग आयोगावर केंद्र सरकारने अखेर अध्यक्षासह पाच सदस्यांची नियुक्ती केली आहे.
  • उत्तर प्रदेशातील सामाजिक कार्यकर्ते गयारुल हसन यांना आयोगाचे अध्यक्ष नेमण्यात आले आहे.
  • आयोगावर नियुक्त इतर सदस्य:-
    • केरळमधील भाजपा नेते जॉर्ज कुरियन
    • महाराष्ट्राच्या माजी मंत्री सुलेखा कुंभारे
    • जैन समाजाचे गुजरातमधील प्रतिनिधी सुनील सिंघी
    • उदवाडा अथोर्नान अंजुमनचे मुख्य पुरोहित वडा दस्तुरजी खुर्शेद
  • जैन समाजाला सन २०१४मध्ये अल्पसंख्य दर्जा मिळाल्यानंतर या समाजाचा प्रतिनिधी प्रथमच या राष्ट्रीय आयोगावर नेमला गेला आहे.
  • आयोगाचे आणखी दोन सदस्य येत्या दोन दिवसांत नेमले जातील, असेही सूत्रांनी सांगितले. 
  • मुस्लिम, ख्रिश्चन, शीख, बौद्ध, झोराट्रियन आणि जैन या धार्मिक अस्पसंख्य समाजाच्या हिताचे रक्षण करण्यासाठी हा आयोग काम करतो.
  • या राष्ट्रीय आयोगाखेरीज जेथे अल्पसंख्य समाजाची लक्षणीय लोकसंख्या आहे अशा महाराष्ट्रासह १५ राज्यांमध्ये राज्यस्तरीय अल्पसंख्य आयोगही कार्यरत आहेत.
  • आजवर आयोगाच्या अध्यक्षपदी माजी न्यायाधीश किंवा ज्येष्ठ निवृत्त सनदी अधिकारी नेमण्याची प्रथा होती.
  • यावेळी प्रथमच अध्यक्षांसह सर्व सदस्य सामाजिक व राजकीय कार्यकर्त्यांमधून नेमण्यात आले आहेत.

महाराष्ट्राची आदर्श अंगणवाडी योजना

  • राज्य सरकारने अंगणवाडीमधील शिक्षण आनंददायी व्हावे तसेच तेथील सेवांचा दर्जा उंचावण्यासाठी ‘आदर्श अंगणवाडी योजना’ आखली आहे.
  • शासनाच्या महिला व बालविकास विभागाच्याद्वारे ही योजना राबविण्यात येईल. यासाठी सुमारे ८५ कोटी रुपये खर्च खर्च अपेक्षित आहे.
  • या योजनेंतर्गत पहिल्या वर्षी ५ हजार अंगणवाड्या आदर्श करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.
  • ‘आदर्श अंगणवाडी’मध्ये सौरऊर्जा संच, ई-लर्निंग, मुलांसाठी टेबल-खुर्च्या, शैक्षणिक साहित्य, स्वच्छ भारत कीट, वीजविरहित वॉटर प्युरिफायर, इलेक्ट्रॉनिक वजन-काटे, उंची मोजण्यासाठीच्या टेप हे साहित्य असेल. तसेच अंगणवाडीची इमारत शैक्षणिक मदत केंद्र म्हणून विकसित करण्यात येईल.
  • या सर्व सेवा पुरविण्यासाठी एका अंगणवाडीला १.६५ लाख रुपये खर्च येणार आहे. त्यानुसार ५००० अंगणवाड्यांसाठी ८४.५० कोटी रुपये खर्च येणार आहे.
  • त्यासाठी राज्यातील ६८ हजार स्वत:च्या इमारती असलेल्या अंगणवाड्यांची प्राधान्याने निवड करण्यात येणार आहे.
  • ६ महसूल विभागांत ५ हजार अंगणवाड्या आदर्श करताना प्रत्येक महसूल विभागात ८३३ तर प्रत्येक जिल्ह्यात १४४ अंगणवाड्या आदर्श केल्या जातील.
  • जि.प.चे मुख्य कार्यकारी अधिकारी, महिला व बालविकास अधिकाऱ्यांकडे या योजनेचे सनियंत्रण राहणार आहे.
  • यासाठी सनियंत्रण, मार्गदर्शनासाठी सुकाणू समिती व अंमलबजावणीसाठी कार्यकारी समितीची स्थापना करण्यात येणार आहे.
  • या योजनेंतर्गत जिल्ह्यातील पहिल्या तीन क्रमांकाच्या आदर्श अंगणवाड्यांना अनुक्रमे ७५ हजार, ५० हजार आणि २५ हजार रुपये बक्षीस दिले जाईल.
  • तर राज्यातील पहिल्या तीन आदर्श अंगणवाड्यांना १ लाख, ६५ हजार व ३५ हजार याप्रमाणे बक्षिसे देण्यात येतील.

घनदाट लोकवस्तीच्या शहरांमध्ये मुंबई दुसऱ्या स्थानी

  • वर्ल्ड इकोनॉमिक फोरमने जगातील दहा घनदाट लोकवस्तीच्या शहरांची यादी प्रसिद्ध केली असून, यामध्ये मुंबई शहर जगात दुसऱ्या स्थानावर आहे.
  • या यादीमध्ये राजस्थानातील कोटा शहरानेही स्थान मिळविले असून, कोटा शहर घनदाट लोकवस्तीच्या शहरांमध्ये सातव्या स्थानावर आहे.
  • या यादीमध्ये बांगलादेशातील ढाका शहर पहिल्या स्थानावर आहे. ढाक्यामध्ये प्रतिचौरस किलोमीटरवर सरासरी ४४,५०० नागरीक वास्तव्य करतात.
  • मुंबईत प्रतिचौरस किलोमीटरवर सरासरी ३१,७०० लोक राहतात. तर कोटामध्ये प्रतिचौरस किलोमीटरवर सरासरी १२,१०० लोक वास्तव्य करतात. 
  • या यादीत मेडीलीन तिसऱ्या, मनिला चौथ्या, कासाब्लानका पाचव्या, लागोस सहाव्या, अबुजा आठव्या, सिंगापूर नवव्या आणि जकार्ता दहाव्या स्थानावर आहे.
  • जगातील घनदाट लोकवस्तीची सहा शहरे आशिया खंडात, तीन आफ्रिका खंडात आणि एक दक्षिण अमेरिकेत आहे. 

‘ब्लॅक लाइव्ह्ज मॅटर’ला सिडने शांतता पुरस्कार

  • मानवी हक्कांसाठी संघर्ष करणाऱ्या ‘ब्लॅक लाइव्ह्ज मॅटर’ या चळवळीला २०१७ या वर्षासाठीचा सिडने शांतता पुरस्कार जाहीर झाला आहे.
  • जागतिक शांततेसाठी झटणाऱ्या व्यक्ती अथवा संस्थांना गेल्या सुमारे दोन दशकांपासून हा पुरस्कार देण्यात येत आहे.
  • यापूर्वी तत्त्वज्ञ नॉम चॉम्स्की, आर्चबिशप डेस्मण्ड टुटू, गरिबांसाठी ग्रामीण बँक सुरू करणारे प्रा. मोहम्मद यूनुस आदी मान्यवरांना हा पुरस्कार देण्यात आला आहे.
  • ‘ब्लॅक लाइव्ह्ज मॅटर’ ही मानवी हक्कांसाठी लढणारी चळवळ पॅट्रिस क्युलर्स, ॲलिशिया गार्झा आणि ओपल तोमेती या अमेरिकेतील ३ तरुणींनी सुरू केली.
  • ‘ब्लॅक लाइव्ह्ज मॅटर’ अशा हॅशटॅगचा वापर प्रथम गार्झा यांनी फेसबुकपोस्टद्वारे केला. वर्णविद्वेष आणि पोलिसी हिंसाचाराविरोधात तिने सुरू केलेल्या मोहिमेला अमेरिकेसह जगभरातून पाठिंबा मिळाला.
  • सामाजिक विषमता, कृष्णवर्णीयांना मिळणारी अपमानास्पद वागणूक, पोलीस कोठडीत त्यांच्यावर होणारे अनन्वित अत्याचार या विरोधात ठिकठिकाणी त्यांनी जनजागृतीचे काम सुरू केले.
  • जगभरातील तरुणाई या चळवळीशी जोडली गेली. वर्णद्वेषातून कुणावरही अन्याय होत असल्यास या चळवळीतील कार्यकर्ते सनदशीर मार्गाने आंदोलन करतात.
  • २०१४मध्ये मायकेल ब्राऊन आणि एरिक गार्नर या दोन कृष्णवर्णीयांची अनुक्रमे फर्गसन आणि न्यूयॉर्क येथे हत्या झाली तेव्हा हा मुद्दा या चळवळीने हाती घेतला.
  • परिणामी, फक्त अमेरिकेतच नव्हे तर जगभरातील माध्यमांनी अमेरिकी पोलिसांच्या दादागिरीवर तेव्हा प्रहार केला.
  • गार्झा, पॅट्रिस आणि ओपल या तिघी जणींना आणि त्यांच्या चळवळीला आज जगभरात मान्यता मिळाली आहे.

रविचंद्रन अश्विनला सर्वोत्तम आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटपटू पुरस्कार

  • भारताचा अष्टपैलू फिरकी गोलंदाज रविचंद्रन अश्विनला सीएट क्रिकेट सर्वोत्तम आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटपटू पुरस्काराने (२०१७) गौरविण्यात आले आहे.
  • भेदक फिरकी आणि निर्णायक फलंदाजी अशा अष्टपैलू खेळाच्या जोरावर आश्विनने भारताच्या अनेक विजयांत मोलाचे योगदान दिले आहे.
  • याशिवाय युवा फलंदाज शुभम गिलला वर्षांतील सर्वोत्तम युवा खेळाडूचा पुरस्कार देण्यात आला. मुंबईत झालेल्या भारत-इंग्लंड युवा संघांमधील सामन्यांत शुभमने लक्षवेधी कामगिरी केली होती.

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा