चालू घडामोडी : ६ ऑक्टोबर

आयसीएएनला शांततेचे नोबेल जाहीर

  • आयसीएएन (ICAN) म्हणजेच ‘इंटरनॅशनल कॅम्पेन टू अॅबॉलिश न्यूक्लीअर वेपन्स’ या स्वयंसेवी संस्थेला यंदाचे शांततेसाठीचे नोबेल पारितोषिक जाहीर झाले आहे.
  • जागतिक शांततेसाठी केलेल्या प्रयत्नांची दखल घेऊन, महासंहारक अण्वस्त्र नष्ट व्हावीत म्हणून आंतरराष्ट्रीय मोहीम चालविणाऱ्या आयसीएएनला हा सन्मान देण्यात आला आहे.
  • आयएसीएन जगातील १०१ देशांमध्ये कार्यरत असून आंतरराष्ट्रीय कायद्यानुसार अण्वस्त्रांचा वापर सर्व देशांनी बंद करावा या ध्येयासाठी ही संघटना काम करते.
  • १० डिसेंबर रोजी ओस्लो येथे या पुरस्काराचे वितरण होणार आहे. पुरस्काराच्या स्वरुपात ‘आयसीएएन’ला ११ लाख डॉलर इतकी रक्कम मिळणार आहेत.
 ‘आयसीएएन’बद्दल 
  • आयसीएएन ही संघटना २००७मध्ये ऑस्ट्रेलियातील मेलबर्न येथे स्थापन झाली होती. या संघटनेचे मुख्यालय जिनीव्हा, स्वित्झर्लंड येथे आहे.
  • या अभियानासाठी जगातील १०१ देशांमध्ये आयसीएएनच्या ४६८ सहयोगी संस्था काम करीत आहेत.
  • आयसीएएनने अणुबॉम्बच्या वापरामुळे मानवावर होणाऱ्या परिणामांबाबत जनजागृती करण्याचे मोठे काम केले आहे.
  • आयसीएएनच्या समर्थकांमध्ये दलाई लामा, नोबेल शांतता पुरस्कार विजेते डेसमंड टुटु, संयुक्त राष्ट्राचे माजी सरचिटणीस बान की मून यांच्यासह अनेक कलाकारांचा समावेश आहे.
  • आयसीएएन जगाला महासंहारक अण्वस्त्रांमुळे निर्माण होणाऱ्या धोक्यांबाबत जाणीव करुन देत आहे. तसेच अण्वस्त्रे नष्ट करण्यासाठी जनजागृतीही करत आहे.
  • आयसीएएनच्या प्रयत्नांमुळे जुलैमध्ये महासंहारक अण्वस्त्रांच्या बंदीसाठी ठोस प्रयत्न व्हायला हवेत असे मत ‘युनो’चे सदस्य असलेल्या १२२ देशांनी व्यक्त केले. तसेच अण्वस्त्रांचा विकास, निर्मिती, चाचणी, उत्पादन, साठ्यावर बंदी घालण्याची मागणी १२२ देशांनी केली.
  • संपूर्ण जग उत्तर कोरियाच्या क्षेपणास्त्र चाचण्या आणि महासंहारक अण्वस्त्रांमुळे चिंतेत असताना आयसीएएनच्या या मोहिमेचे महत्व मोठ्या प्रमाणात वाढले आहे.

गौरी लंकेश यांना अॅना पोलित्स्काया पुरस्कार

  • कन्नड पत्रकार गौरी लंकेश यांना त्यांच्या मृत्यूनंतर जगातील मानाचा समजला जाणारा अॅना पोलित्स्काया हा पुरस्कार जाहीर झाला आहे.
  • अॅना पोलित्स्काया या रशियाच्या निर्भीड शोध पत्रकार होत्या. तसेच त्या सामाजिक कार्यकर्त्याही होत्या.
  • रशियातील भ्रष्टाचार आणि जनतेवर होणारे अन्याय यांना त्यांनी वाचा फोडली होती. वयाच्या ४८व्या वर्षी त्यांची मॉस्कोमध्ये गोळ्या झाडून हत्या करण्यात आली.
  • त्यानंतर त्यांच्या पत्रकारितेची आणि सामाजिक कार्याची जाणीव म्हणून शोध पत्रकारितेमधील योगदानाबद्दल हा पुरस्कार त्यांच्या नावे देण्यात येतो.
  • जे पत्रकार लढतात, भूमिका मांडतात त्यावर ठाम राहतात आणि निर्भीड लेखन करतात, त्या सगळ्यांसाठी हा पुरस्कार महत्त्वाचा आहे.
  • मागील महिन्यात ५ सप्टेंबरला गौरी लंकेश यांची त्यांच्या राहत्या घरी गोळ्या झाडून हत्या करण्यात आली होती.
  • गौरी लंकेश या ‘लंकेश पत्रिका’ साप्ताहिकाच्या संपादिका होत्या. तसेच विविध वर्तमानपत्रांमध्येही त्या स्तंभलेखनही करत.
  • अॅना पोलित्स्काया पुरस्कार मिळवणाऱ्या गौरी लंकेश या पहिल्याच भारतीय पत्रकार ठरल्या आहेत.

किसान सभेच्या अध्यक्षपदी डॉ. अशोक ढवळे

  • हरियाणा राज्यात हिस्सार येथे संपन्न झालेल्या अखिल भारतीय किसान सभेच्या ३४व्या अधिवेशनात डॉ. अशोक ढवळे यांची किसान सभेचे राष्ट्रीय अध्यक्ष म्हणून निवड केली आहे.
  • १९३६ साली लखनौच्या अधिवेशनात या संघटनेची स्थापना करण्यात आली. या संघटनेचे पहिले अध्यक्ष म्हणून स्वामी सहजानन्द सरस्वती यांची तर पहिले महासचिव म्हणून प्रो. एन. जी. रंगा यांची निवड करण्यात आली. 
  • २५ राज्यांत दीड कोटीहून अधिक शेतकरी सभासद असलेली अखिल भारतीय किसान सभा ही देशातील शेतकऱ्यांची सर्वात मोठी आणि सामर्थ्यशाली संघटना आहे.
  • महाराष्ट्रातून अखिल भारतीय किसान सभेचे राष्ट्रीय अध्यक्ष म्हणून निवडले गेलेले डॉ. अशोक ढवळे हे तिसरे नेते आहेत.
  • यापूर्वी १९५५ साली डहाणूच्या १३व्या अधिवेशनात क्रांतिसिंह नाना पाटील व त्यानंतर १९८६साली पाटण्याच्या सुवर्ण महोत्सवी २५व्या अधिवेशनात गोदावरी परुळेकर यांची किसान सभेच्या राष्ट्रीय अध्यक्षपदी निवड झाली होती.
 डॉ. अशोक ढवळे यांच्याबद्दल 
  • अशोक ढवळे हे १९७८पासून गेली ४० वर्षे डाव्या चळवळीत सक्रिय आहेत. १९९८ पासून ते मार्क्सवादी कम्युनिस्ट पक्षाच्या केंद्रीय कमिटीचे सदस्य आणि २०१५ पासून ते पक्षाच्या केंद्रीय सचिवमंडळाचे सदस्य आहेत.
  • त्यांनी १९८० ते १९८८ दरम्यान स्टुडंट्स फेडरेशन ऑफ इंडिया (एसएफआय)चे महाराष्ट्र राज्य सरचिटणीस व राष्ट्रीय उपाध्यक्षपदाची जबाबदारी पार पाडली.
  • १९९३ सालापासून गोदावरी परुळेकर यांच्या प्रेरणेतून डॉ. अशोक ढवळे यांनी ठाणे-पालघर जिल्ह्यात किसान सभेचे काम करण्यास सुरुवात केली.
  • सध्या ते पक्षाचे मराठी साप्ताहिक मुखपत्र 'जीवनमार्ग'चे संपादक आहेत आणि 'द मार्क्सिस्ट' या माकपच्या केंद्रीय वैचारिक त्रैमासिकाच्या संपादक मंडळावर आहेत. 'जनशक्ती प्रकाशन' या संस्थेचे ते अध्यक्ष आहेत.
  • १९९५ ते २००१ पर्यंत महाराष्ट्र राज्य किसान सभेचे सहसचिव आणि २००१ ते २००९ पर्यंत महाराष्ट्र राज्य किसान सभेचे सरचिटणीस म्हणून त्यांची निवड झाली.
  • २००३ पासून डॉ. अशोक ढवळे अखिल भारतीय किसान सभेचे राष्ट्रीय सहसचिव राहिले आहेत.
  • त्यांची विविध विषयांवर पुस्तके व लेख प्रकाशित झाले आहेत.

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा