चालू घडामोडी : २१ नोव्हेंबर

दलवीर भंडारी यांची आयसीजे न्यायाधीशपदी फेरनिवड

  • भारताचे दलवीर भंडारी यांची आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाच्या न्यायाधीशपदी फेरनिवड झाली आहे. आंतरराष्ट्रीय न्यायालयात त्यांची ही दुसरी टर्म आहे.
  • आंतरराष्ट्रीय न्यायालयात १५ न्यायाधीशांची संयुक्त राष्ट्रे आणि त्यांच्या सुरक्षा परिषदेतर्फे ९ वर्षांसाठी नेमणूक होते.
  • मुंबई हायकोर्ट आणि सुप्रीम कोर्टातील उल्लेखनीय कामगिरीनंतर भंडारी यांची आंतरराष्ट्रीय न्यायालयात निवड करण्यात आली होती.
  • भंडारी यांचा सध्याचा कार्यकाळ ५ फेब्रुवारी २०१८ रोजी संपत असून, भारताने या पदावरील फेरनियुक्तीसाठी त्यांचे पुन्हा नामांकन जाहीर केले होते.
  • न्या. भंडारी यांच्या फेरनियुक्तीत ब्रिटनचा अडथळा होता. ब्रिटनने या पदासाठी क्रिस्टोफर ग्रीनवुड यांना नामांकन जाहीर केले होते.
  • संयुक्त राष्ट्राच्या सुरक्षा परिषदेत ब्रिटनचा समावेश असून अमेरिका, रशिया, फ्रान्स आणि चीन या देशांचे ग्रीनवुड यांना समर्थन होते.
  • परंतु अखेरच्या क्षणी ब्रिटनने क्रिस्टोफर ग्रीनवुड यांचे नामांकन मागे घेतल्याने भंडारी यांची पुन्हा एकदा निवड झाली आहे. 
  • न्यूयॉर्कमध्ये असलेल्या संयुक्त राष्ट्राच्या मुख्यालयात ही निवडणूक पार पडली. भंडारी यांना संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेत १९३पैकी १८३ मते मिळाली, तर सुरक्षा परिषदेत सर्व १५ सदस्यांची मते मिळाली.
 दलवीर भंडारी यांच्याबद्दल 
  • दलवीर भंडारी यांचा जन्म १ ऑक्टोबर १९४७ रोजी झाला. राजस्थानमधील जोधपूर विद्यापीठातून त्यांनी मानव्यशास्त्र आणि कायद्याची पदवी घेतली.
  • यानंतर त्यांनी अमेरिकेतील नॉर्थवेस्टर्न युनिव्हर्सिटी स्कूल येथून कायद्यातील पदव्युत्तर पदवी मिळवली. काही काळ शिकागो येथे वकिली केल्यानंतर ते भारतात परतले.
  • १९७३ ते १९७६ या काळात राजस्थान हायकोर्टात वकिली केली. तेथून १९७७मध्ये ते दिल्ली हायकोर्टात वकिली करण्यासाठी गेले.
  • या क्षेत्रातील २३ वर्षांच्या अनुभवानंतर १९९१साली त्यांची दिल्ली उच्च न्यायालयात न्यायाधीशपदी नेमणूक झाली.
  • त्यानंतर मुंबई उच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश म्हणूनही त्यांनी कार्यभार सांभाळला. ऑक्टोबर २००५मध्ये त्यांना सर्वोच्च न्यायालयात न्यायाधीश म्हणून बढती देण्यात आली.
  • तेथील उल्लेखनीय कामगिरीनंतर भंडारी यांची १९ जून २०१२ रोजी द हेग येथील आंतरराष्ट्रीय न्यायालयात निवड झाली.
  • इंटरनॅशनल लॉ असोसिएशनच्या भारतीय शाखेचे कार्यकारी सदस्य म्हणून भंडारी यांची १९९४सालापासून निवड झाली.
  • २००७साली त्यांची इंडिया इंटरनॅशनल लॉ फाऊंडेशनच्या अध्यक्षपदी निवड झाली. अद्याप ते पद त्यांच्याकडे आहे.
  • माजी नौदल अधिकारी कुलभूषण जाधव यांना पाकिस्तानने हेरगिरीच्या आरोपाखाली सुनावलेल्या देहदंडाच्या शिक्षेला आंतरराष्ट्रीय न्यायालयाने स्थगिती दिली होती. या प्रकरणातील १५ न्यायाधीशांमध्ये न्या. दलवीर भंडारी यांचा समावेश होता.
 आंतरराष्ट्रीय न्यायालय 
  • आंतरराष्ट्रीय न्यायालय (International Court of Justice) हे सदस्य देशांमधील वाद सोडविण्याचे संयुक्त राष्ट्र संघाचे मुख्य न्यायिक अंग आहे.
  • त्याची स्थापना १९४५मध्ये झाली असून, नेदरलँड्समधील हेग ह्या शहरात हे न्यायालय स्थित आहे. आंतरराष्ट्रीय कायदेशीर विवाद व तंटे सोडवणे हे ह्या न्यायालयाचे मुख्य कार्य आहे.
  • या न्यायालयात एकूण १५ न्यायाधीशांची आमसभा व सुरक्षा परिषदेकडून निवड करण्यात येते. प्रत्येक न्यायाधीशांची मुदत एका वेळी नऊ वर्षे असून, ते फेरनिवडीस पात्र असतात.

नासकॉमच्या अध्यक्षपदी देबजानी घोष

  • ‘नासकॉम’ (NASSCOM / National Association of Software and Services Companies) या संस्थच्या अध्यक्षपदी देबजानी घोष यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे.
  • भारताच्या माहिती तंत्रज्ञान आणि आऊटसोर्सिग उद्योगाचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या ‘नासकॉम’च्या त्या पहिल्या महिला अध्यक्ष आहेत.
  • देबजानी घोष या येत्या मार्च २०१८पासून नासकॉमच्या अध्यक्षपदाची सूत्रे आर. चंद्रशेखर यांच्याकडून स्वीकारतील.
  • घोष या भारतीय असल्या तरी त्या इंटेल या अमेरिकी कंपनीच्या प्रतिनिधी म्हणून नासकॉमवर कार्यरत होत्या.
  • इंटेलच्या दक्षिण आशिया विभागाच्या व्यवस्थापकीय संचालिकापदावरून फेब्रुवारी २०१७ मध्ये त्यांनी निवृत्ती स्वीकारली.
  • इंटेलमधून बाहेर पडल्यानंतर घोष सध्या येस बँकेच्या संचालक मंडळावर तसेच सिस्कोच्या सल्लागार मंडळावर कार्यरत आहेत.
  • नवोद्योगांना प्रोत्साहन देणाऱ्या स्वर्गदूत गुंतवणूकदार (एंजल इन्व्हेस्टर) म्हणूनही त्या भूमिका बजावत आहेत.
  • इनक्लोव्ह या गतिमंद, विशेष सक्षम व्यक्तींसाठी अनुरूप जोडीदार शोधणाऱ्या संकेतस्थळाची त्या आर्थिक पाठराखण करीत आहेत. फिक्कीच्या ‘इनोव्हेशन समिती’चे प्रमुखपदही त्यांच्याकडे होते.

चीनकडून अत्याधुनिक डीएफ ४१ची चाचणी

  • जगात कुठेही असलेल्या लक्ष्याचा अचूक वेध घेण्याची क्षमता असलेल्या ‘डाँगफेंग ४१’ (डीएफ ४१) या अत्याधुनिक आंतरखंडीय क्षेपणास्त्राची चीनने नुकतीच चाचणी घेतली आहे.
  • या क्षेपणास्त्राचा पल्ला १२ हजार ते १५ हजार किलोमीटर असल्याने ते अमेरिका, युरोपसह जगातील कोणत्याही भागात पोहचू शकते.
  • एकावेळी अनेक अण्वस्त्रे जगाच्या कोणत्याही भागात डागण्याची त्याची क्षमता आहे. त्याला ‘मल्टिपल इंडिपेंडंटली टार्गेटेबल रि-एंट्री व्हेईकल’ असे म्हणतात.
  • त्याचा वेग ध्वनीच्या वेगाच्या दहापट (१० मॅकहून अधिक) असल्याने ते क्षेपणास्त्रभेदी क्षेपणास्त्रांना व अन्य क्षेपणास्त्रविरोधी यंत्रणांना चकवा देऊ शकते.
  • चीनच्या ताफ्यात यापूर्वीच आंतरखंडीय क्षेपणास्त्रे असून, हे क्षपणास्त्र पुढील वर्षी चीनच्या सेनादलांच्या ताफ्यात दाखल होण्याची शक्यता आहे.
  • अत्याधुनिक डाँगफेंग ४१ हे क्षेपणास्त्र विकसित करण्याचे काम तेथे १९९०च्या दशकापासून सुरू आहे. या क्षेपणास्त्राच्या २०१२पासून ८ चाचण्या झाल्या आहेत.
  • ‘डाँगफेंग-४१’ हे जगातील सर्वात आधुनिक आंतरखंडीय क्षेपणास्त्रांपैकी एक असल्याचे मानले जाते. या क्षेपणास्त्रामुळे चीनच्या अण्वस्त्र व संरक्षणसज्जतेत मोठी वाढ होणार आहे.

दहशतवाद पुरस्कृत देशांच्या यादीत उत्तर कोरिया

  • अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी उत्तर कोरियाला दहशतवादाचे समर्थन करणाऱ्या देशांच्या यादीत पुन्हा एकदा टाकल्याची घोषणा केली आहे.
  • २००८मध्ये उत्तर कोरियाचे नाव या यादीत टाकण्यात आले होते. परंतु जॉर्ज डब्लू बुश यांच्या शिष्टाईमुळे ते हटवण्यात आले होते.
  • ट्रम्प यांनी आण्विक कार्यक्रम आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर दहशतवाद्यांच्या कारवाईचे समर्थन केल्याप्रकरणी उत्तर कोरियाला दहशतवाद पुरस्कृत देशांच्या यादीत टाकले आहे.
  • उत्तर कोरियाचे हुकूमशाह किम जोंग ऊन यांनी संयुक्त राष्ट्राने घातलेले निर्बंध झुगारून स्वतःचा आण्विक कार्यक्रम आणि अणुचाचणी सुरूच ठेवली आहे.

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा