चालू घडामोडी : २४ जुलै

इस्रोचे माजी प्रमुख यू आर राव यांचे निधन

  • भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेचे (इस्रो) माजी प्रमुख आणि आंतरराष्ट्रीय ख्यातीचे शास्त्रज्ञ डॉ. यू आर राव यांचे २४ जुलै रोजी वयाच्या ८५व्या वर्षी बंगळुरूमध्ये निधन झाले.
  • इस्रोच्या शासकीय समितीचे अध्यक्ष म्हणून राव कार्यरत होते. तसेच, ते तिरुअनंतपुरम येथील इंडियन इंस्टिट्यूट ऑफ सायन्स अँड टेक्नॉलॉजीचे कुलगुरूही होते.
  • राव यांनी १९७२साली भारतात उपग्रह तंत्रज्ञानाच्या स्थापनेची जबाबदार घेतली होती. भारताचा पहिला उपग्रह ‘आर्यभट्ट’च्या निर्मितीत त्यांचे मोठे योगदान होते.
  • उडुपी रामचंद्र राव यांचा जन्म कर्नाटकातील अदमारू या खेडेगावात १० मार्च १९३२ रोजी एका सर्वसामान्य कुटुंबात झाला होता.
  • त्यांनी मद्रासला विज्ञानात पदवी, बनारस हिंदू विद्यापीठातून पदव्युत्तर पदवी व गुजरात विद्यापीठातून पीएचडी पर्यंतचे शिक्षण पूर्ण केले.
  • त्यानंतर ते अवकाशयानांच्या अभ्यासासाठी अमेरिकेला गेले. अमेरिकेतील एमआयटी संस्थेत शिक्षण घेतल्यानंतर डलास येथील टेक्सास विद्यापीठात अध्यापन केले.
  • १९६६ मध्ये भारतात परत येऊन अहमदाबादच्या फिजिकल रीसर्च लॅबोटरीत ते संशोधन करू लागले. तेथे डॉ. विक्रम साराभाई यांचे मार्गदर्शन त्यांना लाभले.
  • १९८४ ते १९९४ या काळात त्यांनी देशाच्या अवकाश कार्यक्रमाचे नेतृत्व केले. दहा वर्षे ते अवकाश खात्याचे सचिव व इस्रोचे अध्यक्ष होते.
  • ‘आर्यभट्ट’नंतर त्यांच्या नेतृत्वाखाली भास्कर, ॲपल, रोहिणी, इन्सॅट आदी श्रेणींचे किमान वीस उपग्रह तयार झाले.
  • राव यांचा आंतरराष्ट्रीय अॅस्ट्रोनॉटिकल फेडरेशनने प्रतिष्ठित ‘दि २०१६ आईएएफ हॉल ऑफ फेम'मध्येही समावेश केला होता.
  • वॉशिंग्टन येथे २०१३मध्ये ‘सॅटेलाइट हॉल ऑफ फेम ऑफ द सोसायटी ऑफ सॅटेलाइट प्रोफेशनल्स इंटरनॅशनल’ या संस्थेत समावेश झालेले ते पहिले भारतीय आहेत.
  • अंतराळ क्षेत्रातील राव यांनी दिलेल्या योगदानाबाबत १९७६साली त्यांचा पद्मभूषण तर २०१७मध्ये पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मान करण्यात आला.
  • याशिवाय इंटरनॅशनल अ‍ॅकॅडमी ऑफ अ‍ॅस्ट्रॉनॉटिक्सचा थिओडोर व्हान करमान पुरस्कार, युरी गागारिन पुरस्कार असे असंख्य पुरस्कारही त्यांना मिळाले आहेत.

भारताला नमवून इंग्लंड विश्वविजेता

  • महिला विश्वचषकात स्वप्नवत कामगिरी करणाऱ्या भारतीय महिला संघाचे पहिल्या विश्वचषकाला गवसणी घालण्याचे स्वप्न अखेर अधुरेच राहिले. 
  • मिताली राजच्या भारतीय महिला क्रिकेट संघाला महिला विश्वचषकाच्या अंतिम लढतीत इंग्लंडकडून ९ धावांनी पराभवाचा सामना करावा लागला.
  • भारतावर मात करत इंग्लंडने चौथ्या विश्वचषक विजेतेपदाला गवसणी घातली. इंग्लंडने याआधी १९७३, १९९३ आणि २००९ मध्ये विश्वचषक जिंकला आहे.
  • प्रथम फलंदाजी केलेल्या यजमान इंग्लंडला ५० षटकात ७ बाद २२८ धावांवर रोखल्यानंतर, भारताचे प्रयत्न ९ धावांनी कमी पडले.
  • मुंबईकर पूनम राऊतने केलेली ८६ धावांची झुंजार खेळीही भारताचे विश्वविजेतेपद साकारु शकली नाही.
  • अन्या श्रुबसोल हिने ४६ धावांत ६ बळी घेत भारताच्या हातातील विश्वविजेतेपद हिसकावून घेतले. भारताचा डाव ४८.४ षटकात २१९ धावांत संपुष्टात आला.

नॅशनल सुपर कॉम्प्युटर मिशन

  • मोदी सरकारच्या महत्त्वाकांक्षी मेक इन इंडिया मोहीमेअंतर्गत आता सुपर कॉम्प्युटर भारतात तयार होणार आहेत.
  • नॅशनल सुपर कॉम्प्युटर मिशन अंतर्गत या देशी सुपर कॉम्प्युटरच्या निर्मितीचे काम पुण्यातील सीडॅककडे सोपवण्यात आले आहे.
  • ४ हजार ५०० कोटी रुपयांच्या या योजनेला गेल्या वर्षी मार्चमध्ये मंत्रिमंडळाच्या अर्थ समितीने मान्यता दिली होती.
  • यानुसार योजेनेंतर्गत तीन टप्प्यांमध्ये ५० सुपर कॉम्प्यूटरची निर्मिती करण्याचे ध्येय आहे. हे सुपर कॉम्प्युटर परमपेक्षाही जास्त वेगवान असतील.
  • सुरुवातीच्या टप्प्यांमध्ये हायस्पीड इंटरनेट स्विच आणि कॉम्प्यूट यासारख्या उपकरणांची भारतात डिझाईन आणि निर्मिती करण्यात येणार आहे.
  • या सुपरकॉम्प्युटरचा आराखडा, त्यासाठी लागणाऱ्या विविध उपकरणांची निर्मिती आणि ते जोडण्याचे काम सी-डॅक करणार आहे.
  • सुपर कॉम्प्युटरच्या या योजनेवर विज्ञान आणि प्रोद्योगिक मंत्रालयाचे वरिष्ठ वैज्ञानिक मिलिंद कुलकर्णी लक्ष ठेवतील.
  • हे सुपर कॉम्प्युटर देशभरातील विविध वैज्ञानिक संस्थांना देण्याचा सरकारचा मानस आहे. 

प्रणॉयला युएस ओपनचे विजेतेपद

  • भारताच्या एच एस प्रणॉयने भारताच्याच परुपल्ली कश्यपवर मात करत अमेरिकन ओपन ग्रांप्रि गोल्ड बॅडमिंटन स्पर्धेतील पुरुष एकेरीचे विजेतेपद पटकावले. 
  • प्रणॉयने २१-१५, २०-२२, २१-१२ अशा सरळ सेट्समध्ये परुपल्ली कश्यपला पराभूत केले.
  • प्रणॉयचे कारकिर्दीतील हे तिसरे ग्रांप्री गोल्ड जेतेपद आहे. त्याने २०१४मध्ये इंडोनेशिया मास्टर्स व २०१६मध्ये स्वीस ओपनचे विजेतेपद पटकावले होते.
  • २०१०च्या युथ ऑलिंपिकमध्ये प्रणॉयने रौप्यपदक मिळवले होते. त्यानंतर २०१४मध्ये व्हिएतनाम ओपनमध्ये त्याला उपविजेतेपदावर समाधान मानावे लागले.

पाकिस्तानला रशियाने एमआय-१७१ई हेलिकॉप्टर दिले

  • पाकिस्तानला युद्धासाठी नसलेले (नॉन-कॉम्बॅट) प्रकारचे रशियन बनावटीचे एमआय-१७१ई हेलिकॉप्टर मिळाले आहे.
  • या वर्षात पाकिस्तानला रशियाकडून मिळालेले हे असे दुसरे हेलिकॉप्टर आहे. हे हेलिकॉप्टर पाकच्या अशांत बलुचिस्तानात प्रांतासाठी मागवण्यात आले आहे.
  • एमआय-१७१ हे एमआय-१७ लष्करी मालवाहतूक हेलिकॉप्टरचा नागरी प्रकार असून ते याआधीच पाकिस्तानी लष्कराच्या सेवेत आहे.
  • एमआय-१७१ हेलिकॉप्टर प्रवासी किंवा मालवाहतूक, वैद्यकीय, शोध व बचावकार्य अशा कुठल्याही मोहिमेत उत्तम कामगिरी बजावते.
  • हे हेलिकॉप्टर ‘कन्व्हर्टिबल’ पर्यायात तयार करण्यात आले असून, २७ प्रवासी आणि ४ टनांपर्यंतचे वजन वाहून नेण्याची त्याची क्षमता आहे.
  • मालवाहतुकीसाठी असलेल्या त्याच्या कॅबिनचे रूपांतर फार कमी वेळात १३ सीट्स व एक फ्लाइट अटेन्डंट असलेल्या व्हीआयपी कॅबिनमध्ये होऊ शकते.
  • तसेच यामधील सीट्स काढून टाकल्यास १४ स्ट्रेचर्स वाहून नेण्याच्या क्षमतेमुळे या हेलिकॉप्टरचा वापर रुग्णवाहिका म्हणूनही करता येऊ शकतो.
  • रशियन हेलिकॉप्टर्सने या हेलिकॉप्टरच्या पुरवठय़ाचा करार बलुचिस्तान प्रांताच्या सरकारशी डिसेंबर २०१६मध्ये केला होता.

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा