चालू घडामोडी : ३ ऑगस्ट

११वे विश्व हिन्दी सम्मेलन मॉरीशसमध्ये

  • ११वे विश्व हिन्दी सम्मेलन १८ ते २० ऑगस्ट २०१८ दरम्यान मॉरीशसची राजधानी पोर्ट लुई येथे आयोजित करण्यात आले.
  • या सम्मेलनाचे आयोजन भारत सरकारच्या परराष्ट्र व्यवहार मंत्रालयाद्वारे मॉरीशस सरकारच्या सहयोगाने करण्यात येत आहे.
  • या सम्मेलनाच्या आयोजनाचा निर्णय सप्टेंबर २०१५मध्ये भोपाळ येथे आयोजित १०व्या विश्व हिंदी सम्मेलनामध्ये घेण्यात आला होता.
  • या सम्मेलनाच्या पार्श्वभूमीवर मॉरिशस एअरलाइन्सने आपल्या विमानांवर हिंदी भाषेत मजकूर आणि दोन्ही देशांमधील मैत्रीपूर्व संबंध दाखवणारा लोगो रंगवला आहे.
  • या लोगोमध्ये हिरव्या रंगामध्ये मोर तर भगव्या रंगात मॉरिशसमधील डोडो पक्षी दाखवण्यात आला आहे.
 विश्‍व हिंदी सम्मेलन 
  • विश्‍व हिंदी सम्मेलन हिंदी भाषेतील सर्वात मोठे आंतरराष्ट्रीय सम्मेलन आहे. १० जानेवारी १९७५ पासून विश्व हिंदी संम्मेलनाचे आयोजन केले जात आहे.
  • यामध्ये जगातील हिंदी विचारवंत, साहित्यकार, पत्रकार, भाषा वैज्ञानिक तसेच हिंदी प्रेमी या संम्मेलनात सहभागी होत असतात.
  • पहिले विश्‍व हिंदी संम्मेलन नागपूर येथे पार पडले. तेव्हापासूनच १० जानेवारी जागतिक हिंदी दिवस म्हणून साजरा केला जातो.
  • यापूर्वीचे १०वे जागतिक हिंदी संम्मेलन भारतातील मध्यप्रदेश राज्यातील भोपाळ येथे पार पडले या संम्मेलनाचे उद्घाटन पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी केले.
आत्तापर्यंत आयोजित विश्व हिंदी संम्मेलने
संम्मेलन ठिकाण वर्ष
पहिले नागपूर, भारत जानेवरी १९७५
दुसरे पोर्ट लुई, मॉरिशस ऑगस्ट १९७६
तिसरे नवी दिल्ली, भारत ऑक्टोबर १९८३
चौथे पोर्ट लुई, मॉरिशस डिसेंबर १९९३
पाचवे पोर्ट ऑफ स्पेन, त्रिनिदाद आणि टोबॅगो एप्रिल १९९६
सहावे लंडन, ब्रिटन सप्टेंबर १९९९
सातवे परामारिबो, सूरीनाम जून २००३
आठवे न्यूयॉर्क, अमेरिका जुलै २००७
नववे जोहान्सबर्ग, दक्षिण आफ्रिका सप्टेंबर २०१२
दहावे भोपाळ, भारत सप्टेंबर २०१५
अकरावे पोर्ट लुई, मॉरिशस ऑगस्ट २०१८

अॅपलचे भांडवली बाजारात मूल्य १ ट्रिलिअन डॉलर

  • प्रसिद्ध मोबाईल ब्रॅन्ड आयफोन बनवणारी अॅपल कंपनी ही भांडवली बाजारात १ ट्रिलिअन डॉलर मूल्य असणारी पहिली अमेरिकन कंपनी बनली आहे.
  • भारतीय रुपयांमध्ये कंपनीचे भांडवली बाजारातील मूल्य सुमारे ६८,६२० अब्ज रुपये इतके झाले आहे.
  • भारतातील २ सर्वाधिक उत्पन्न असलेल्या कंपन्या रिलायन्स इंडस्ट्रिज आणि टीसीएस या कंपन्यांपेक्षाही अॅपल ही १० पट मोठी कंपनी ठरली आहे.
  • वर्ल्ड बँकेच्या आकडेवारीनुसार, जगातील १९३ देशांपैकी केवळ १६ देशच असे आहेत ज्यांचा जीडीपी हा अॅपलच्या बाजारमूल्यापेक्षा जास्त आहे. म्हणजेच १७७ देशांपेक्षा अॅपल कंपनी श्रीमंत आहे.
  • सध्या अॅपलचे बाजार मूल्य हे इंडोनेशियाच्या जीडीपीइतके आहे. ३ अब्ज डॉलरची अर्थव्यवस्था असलेल्या पाकिस्तानपेक्षाही जास्त किंमत तिच्या एकत्रित शेअर्सच्या मूल्याची आहे.
  • अॅपलच्या शेअरचा भाव एका वर्षात २३ टक्क्यांनी वाढला आहे. अॅपलचे शेअर सध्या २०७.०५ अमेरिकी डॉलर या आतापर्यंतच्या सर्वाधिक उच्चस्तरावर आहेत. 
  • अॅपलनंतर त्यांची प्रतिस्पर्धी कंपनी अॅमेझॉनचा क्रमांक असून, या दोन कंपन्यांनंतर अल्फाबेटचा (गुगल) क्रमांक आहे.
  • १९७६मध्ये सहसंस्थापक स्टीव्ह जॉब्ज यांच्या गॅरेजमधून सुरू झालेल्या या कंपनीचा महसूल आज पोर्तुगाल, न्यूझीलंड आणि अन्य काही देशांच्या आर्थिक क्षमतेपेक्षाही मोठा आहे.
  • १९९७मध्ये अॅपल कंपनी दिवाळखोरीच्या उंबरठ्यावर होती. आपले अस्तित्व कायम ठेवण्यासाठी कंपनीने सहसंस्थापक स्टिव्ह जॉब्स यांना सीईओ म्हणून परत आणले.
  • त्यानंतर जॉब्स यांनी आयपॉड आणि आयफोनसारखे उत्पादने आणून अॅपलला एका नव्या उंचीवर नेले. ५ ऑक्टोबर २०११ रोजी त्यांचे निधन झाले.

आरबीआयकडून १०४ एनबीएफसींची नोंदणी रद्द

  • रिझर्व्ह बँकेने २७ जुलै ते ३ ऑगस्ट या एका आठवड्यात बिगर बँकिंग वित्त पुरवठा (एनबीएफसी) श्रेणीतील देशभरातील १०४ वित्त संस्थांची नोंदणी रद्द केली आहे.
  • बँकिंग व वित्त क्षेत्रात तंत्रज्ञानाचा अवलंब जोमाने सुरू झाला आहे. त्यामुळेच रिझर्व्ह बँकेनेही ‘नो यूअर कस्टमर’ (केवायसी)ची कडक अंमलबजावणी करण्याची सूचना बँका व वित्त संस्थांना दिले आहेत.
  • त्याअंतर्गत वित्त साह्य घेणाऱ्या प्रत्येक ग्राहकाची इत्यंभूत माहिती संस्थेकडे असावी, असे रिझर्व्ह बँकेचे निर्देश आहेत. हे निर्देश न पाळणाऱ्या संस्थांवर बँकेने कडक कारवाई सुरू केली आहे.
  • त्यामुळे देशभरातील १०४ वित्त संस्थांचे व्यवहार करण्याचे अधिकार काढून घेण्यात आले असून, त्यांचे नोंदणी प्रमाणपत्र रद्द केले आहे.
  • यात प्रामुख्याने जम्मू-काश्मीर, पंजाब, हरयाणा, पश्चिम बंगाल व तामिळनाडूतील वित्तिय संस्थांचा समावेश आहे.
  • रिझर्व्ह बँकेने यापूर्वीही २३ जुलैपर्यंत जवळपास ६५ एनबीएफसींचे नोंदणी प्रमाणपत्र रद्द केले होते. त्यामध्ये २७ संस्था महाराष्ट्रातील होत्या.
  • एनबीएफसी सहा प्रकारच्या असतात. या संस्था मुख्यत: कर्ज वितरण क्षेत्रात काम करतात. पण अनेक संस्था ठेवीही स्वीकारतात.
  • ठेवी स्वीकारणाऱ्या संस्थांचा आकडा १६८ आहेत. त्यात २.५ कोटी ठेवीदारांचा ६५०० कोटी रुपयांहून अधिक पैसा गुंतलेला आहे. त्यामुळेच या संस्थांवर रिझर्व्ह बँकेची करडी नजर आहे. 
  • याखेरीज या बँकांमध्ये घोटाळा झाल्यास ठेवीदारांचे नुकसान होऊ नये यासाठी बँकेने या संस्थांना याआधीच लोकपालाच्या कक्षेतही आणले आहे.

भारतीय हौशी कबड्डी महासंघावर प्रशासकाची नियुक्ती

  • भारतीय हौशी कबड्डी महासंघावर (एकेएफआय) गेली अनेक वर्षे कौटुंबिक वर्चस्व गाजवणाऱ्या व महासंघाचे तहहयात अध्यक्ष असलेल्या जनार्दन सिंह गेहलोत यांना या पदांवरून हटविण्याचे आदेश दिल्ली उच्च न्यायालयाने दिले. 
  • त्यांच्यासमवेत याच संघटनेच्या अध्यक्ष असलेल्या त्यांची पत्नी मृदुल भदौरिया यांनाही या पदांवरून हटविण्याचे आदेश दिले.
  • पुढील ६ महिन्यांत नव्याने निवडणुका घेण्याचे आदेश देताना, न्यायालयाने महासंघावर प्रशासकाची नियुक्ती केली आहे.
  • अर्जुन पुरस्कार विजेते कबड्डीपटू महिपाल सिंग यांनी दाखल केलेल्या याचिकेवर उच्च न्यायालयाने सुनावणी करताना संघटनेची घटनादुरुस्ती अनधिकृत असल्याचे नमूद केले आहे.
  • न्यायालयाने २०१३ आणि २०१७मध्ये झालेल्या महासंघाच्या निवडणुका अनधिकृत ठरवताना गेहलोत आणि भदौरिया यांची नियुक्तीही अनधिकृत ठरवली आहे.
  • त्यामुळे आजीव अध्यक्ष गेहलोत, अध्यक्ष डॉ. मृदुला भदौरिया यांच्यासह संपूर्ण कार्यकारिणी समिती न्यायालयाने बरखास्त केली.
  • गेहलोत यांनी २८ वर्षे भारतीय संघटनेचे अध्यक्षपद सांभाळल्यानंतर पाच वर्षांपूर्वी हे पद पत्नीकडे सोपवले. ते आंतरराष्ट्रीय कबड्डी महासंघाचेसुद्धा गेली अनेक वर्षे अध्यक्षपद भूषवत आहेत.
  • निवृत्त प्रशासकीय अधिकारी सनत कौल यांची उच्च न्यायालयाने संघटनेवर प्रशासक म्हणून नियुक्ती केली आहे. नवी कार्यकारिणी अस्तित्वात येईपर्यंत ते तात्काळ संघटनेचा कारभार सांभाळतील.

बीएसईमध्ये ‘आस्क मोटाभाई’ या चॅटबॉटची नेमणूक

  • मुंबई शेअर बाजारात (बीएसई) आर्टिफिशियल इंटलिजन्सवर आधारित ‘आस्क मोटाभाई’ या चॅटबॉटची नेमणूक करण्यात आली आहे. या चॅटबॉटची निर्मिती मायक्रोसॉफ्ट आणि शेफर्ट्झ यांनी केली आहे. 
  • या चॅटबॉटच्या मदतीने ग्राहकांना गरजेप्रमाणे डेटा आणि माहिती वेबसाइटवर उपलब्ध करून देण्यात येणार आहे.
  • छोट्या आणि रिटेल गुंतवणूकदारांना मदत करण्याच्या उद्देशाने या चॅटबॉटची नेमणूक करण्यात आली आहे. या माध्यमातून संबंधितांचे प्रबोधन करून त्यांना शेअर बाजाराची माहिती देण्यात येणार आहे. 
  • बाजारातील दैनंदिन घडामोडी, शेअरच्या किमती, कॉर्पोरेट वृत्त, व्यवहारांविषयीच्या शंकांचे निरसन, म्युच्युअल फंडांची माहिती, डेरिव्हेटिव्हज आणि आयपीओंची माहितीही या चॅटबॉटच्या माध्यमातून उपलब्ध होणार आहे.
  • ‘आस्क मोटभाई'च्या माध्यमातून मुंबई शेअर बाजारातील ब्रोकरना आणि ग्राहकांना सर्व सेवा एकाच छताखाली मिळणे शक्य होणार आहे.
  • बीएसईचे व्यवस्थापकीय संचालक आणि सीईओ : आशिषकुमार

एनजीटीच्या अध्‍यक्षपदी जस्टीस आदर्श कुमार गोयल

  • जस्टीस आदर्श कुमार गोयल यांनी जुलै २०१८मध्ये राष्ट्रीय हरित प्राधिकरणाच्या (एनजीटी) अध्‍यक्षपदाचा कार्यभार स्वीकारला. त्यांची ही नियुक्ती पुढील ५ वर्षांसाठी असेल. 
  • ६ जुलै रोजी जस्टीस गोयल सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीश पदावरून निवृत्त झाले होते. जुलै २०१४मध्ये त्यांची या पदावर नियुक्ती झाली होती.
  • राष्‍ट्रीय हरित प्राधिकरण कायद्यान्वये १८ ऑक्टोबर २०१० रोजी एनजीटीची स्‍थापना झाली आहे.
  • या प्राधिकरणाचे मुख्‍य खंडपीठ दिल्लीत असून, इतर शाखा भोपाळ, पुणे, कोलकाता, शिमला, शिलॉंग, जोधपुर, कोच्ची आणि चेन्‍नईमध्ये आहेत.
  • एनजीटीच्या स्थापनेनंतरचे गोयल हे या प्राधिकरणाचे तिसरे अध्यक्ष आहेत. (पहिले जस्टीस लोकेश्‍वर सिंह पंत, दुसरे स्‍वतंत्र कुमार).

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा